Skip to content Skip to footer

Filozofia form symbolicznych. Część pierwsza: Język

Ernst Cassirer

39,90 

Kup e-booka

Przekład, wstęp i opracowanie: Przemysław Parszutowicz

Wprowadzenie: Ralf Becker

Znamienne dla „szalonych lat dwudziestych” niemieckiej filozofii było przekształcenie się tradycyjnych prądów filozoficznych w nowe dyscypliny filozoficzne. Filozofia życia, reprezentowana przez tak różnych autorów jak Nietzsche, Dilthey czy Bergson, staje się punktem wyjścia dla ustanowienia antropologii filozoficznej, za której podstawowe teksty założycielskie uchodzą Stanowisko człowieka w kosmosie Schelera (1927) oraz Die Stufen des Organischen und der Mensch Plessnera (1928).

Heidegger poszerza zakres fenomenologii, syntetyzując ją z Dilthey’owską hermeneutyką i wprowadza w swoim Bycie i czasie (1927) ontologię fundamentalną. Podczas gdy Scheler i Plessner definiują świat człowieka z perspektywy życia organicznego, a Heidegger ujmuje go w perspektywie bycia, to u Ernsta Cassirera neokantyzm (szkoły marburskiej) ewoluuje w Filozofii form symbolicznych (1923, 1925, 1929) w stronę oryginalnej filozofii kultury, która konceptualizuje świat ludzi jako świat symboliczny. (…)

Neokantysta Cassirer podejmuje tę wyjściową kantowską intuicję, rozszerza ją jednak także poza przyrodoznawstwo, na „cały obszar ‘rozumienia świata’”. Sam Kant przemierzył segmenty tego obszaru w krytyce czystego rozumu (matematyczne przyrodoznawstwo), krytyce praktycznego rozumu (moralność) i krytyce władzy sądzenia (sztuka i biologia). Cassirer umieszcza dodatkowo w centrum krytycznej analizy mit, religię, język oraz obszar tak zwanych nauk o duchu (przede wszystkim tradycyjną historiografię oraz nauki historyczne) – można powiedzieć zatem, że wychodzi poza granice czystego rozumu. „Krytyka rozumu staje się zatem krytyką kultury”. „Kultura” oznacza tutaj świat ludzi. Konstytuuje się nie tylko i nie przede wszystkim w nauce, lecz również w innych wymiarach sensu, takich jak mit, religia, sztuka czy język.

Tak jak niegdyś Kant obwieszczał, iż dumna nazwa ontologii musi ustąpić miejsca skromnemu mianu samej tylko analityki czystego intelektu, tak teraz Cassirer pokazuje, że nie tylko czysty intelekt jest siedzibą rzeczywistości i znaczenia, lecz są nią wszystkie osiągnięcia ludzkiego ducha.

Kultura jest ogółem manifestacji tych duchowych energii konkretyzujących się w danym tworzywie. Stąd również Cassirer twierdzić może, że człowiek w kulturze, „zamiast zajmować się rzeczami […], ustawicznie sam ze sobą rozmawia”.

Informacje dodatkowe

Data wydania

2018

Tłumaczenie

Przemysław Parszutowicz

Okładka

Okładka twarda

Ilość stron

336

ISBN

978-83-65031-62-4

Format

ebook, książka

Książka jest dostępna również w pakiecie:

Opis

Spis treści

Ralf Becker – Ernst Cassirer i ugruntowanie filozofii kultury jako filozofii form symbolicznych 5
Przemysław Parszutowicz – Filozofia form symbolicznych. Język 28

Filozofia form symbolicznych. Część pierwsza. Język
Przedmowa 37
Wprowadzenie 42

Część pierwsza. O fenomenologii formy językowej 87
Rozdział 1. Problem języka w historii filozofii 89
Problem języka w historii filozoficznego idealizmu (Platon, Kartezjusz, Leibniz) 89
Miejsce problemu języka w systemach empiryzmu (Bacon, Hobbes, Locke, Berkeley) 106
Filozofia francuskiego oświecenia (Condillac, Maupertuis, Diderot) 113
Język jako ekspresja afektów – problem „pochodzenia języka” (Giambattista Vico, Hamann, Herder, romantyzm) 123
Wilhelm von Humboldt 132
August Schleicher i rozwój „przyrodoznawczej” koncepcji języka 141
Ugruntowanie nowoczesnego językoznawstwa i problem „prawa głosowego” 147
Rozdział 2. Język w fazie ekspresji zmysłowej 157
Język jako ruch ekspresyjny – język gestów i język słów 157
Ekspresja mimiczna, analogiczna i symboliczna 167
Rozdział 3. Język w fazie ekspresji naocznościowej 181
Wyrażanie przestrzeni i relacji przestrzennych 181
Przedstawienie czasu 202
Językowy rozwój pojęcia liczby 215
Język i obszar „wewnętrznej naoczności”. Fazy pojęcia Ja 242
1. Kształtowanie się „subiektywności” w ekspresji językowej 242
2. Wyrażenia osobowe i dzierżawcze 254
3. Rzeczownikowy i czasownikowy typ wyrażeń językowych 261
Rozdział 4. Język jako ekspresja myślenia pojęciowego. Forma tworzenia pojęć i klas językowych 276
Tworzenie pojęć kwalifikujących 276
Podstawowe kierunki budowy klas językowych 295
Rozdział 5. Język i ekspresja czystej formy relacyjnej. Sfera sądzenia i pojęcia relacyjne 304

Indeks osób 324

Polecamy również