Lwowskie wykłady o Krytycyzmie Kanta z roku akademickiego 1935/1936

Wykłady z manuskryptu przeczytali, przepisali, poprawili i opracowali, wstępem oraz komentarzami opatrzyli Radosław Kuliniak i Mariusz Pandura

Roman Witold Ingarden (1893–1970) – jeden z największych filozofów polskich XX wieku. Profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1925–1940), profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego (1946–1950 i 1956–1963). Rodowód filozoficzny zawdzięczał studiom (doktorat 1918) u Edmunda Husserla, twórcy fenomenologii. Ingarden prezentował orientację realistyczną w fenomenologii, która w znacznym stopniu ukształtowała się w polemice i dyskusji z idealizmem transcendentalnym jego mistrza. W badaniach Ingarden podejmował szeroki zakres tematyczny dotyczący m.in. koncepcji filozofii, warunków uprawiania teorii poznania, ogólnej teorii bytu, w tym typologii sposobów istnienia świata i przedmiotów, teorii materii i formy, istoty, relacji, tożsamości, czasu, związku przyczynowego, teorii człowieka, bytu czysto intencjonalnego, estetyki, w tym podstawowych rodzajów dzieł sztuki i przeżycia estetycznego, teorii świadomości, języka, pytań, analizy sporu o istnienie świata, podstaw aksjologii, klasycznej krytyki neopozytywizmu.
W odrodzonej Polsce (1918) Ingarden współpracował z Kazimierzem Twardowskim. Najważniejszą jego pracą w tym okresie pozostaje O dziele literackim. Po II wojnie światowej brał udział w organizowaniu polskiego życia akademickiego, reaktywowaniu przedwojennych czasopism filozoficznych, w pracach „Biblioteki Klasyków Filozofii”. Wydał również trzy tomy Sporu o istnienie świata. W okresie stalinowskim został wykluczony, obok innych filozofów, z życia akademickiego i objęty zakazem publikowania. Do zajęć na Uniwersytecie Jagiellońskim powrócił w 1956 roku. Z krakowskim uniwersytetem pozostał związany do swej emerytury w roku 1963. W tym czasie filozof odbył szereg podróży naukowych, między innymi, do Wenecji, Paryża, Oslo, Getyngi. Na kilka lat przed śmiercią został uhonorowany Nagrodą Herdera. Zmarł w Krakowie 14 czerwca 1970 roku.

Dorobek naukowy Romana Witolda Ingardena, mimo upływu pięćdziesięciu długich lat od jego nagłej śmierci, pozostaje nadal do końca niezbadany. Archiwa wciąż odkrywają przed nami nowe zasoby. Czego najlepszym przykładem są odnalezione przez nas jego lwowskie wykłady poświęcone Krytycyzmowi Kanta. Ingarden wygłosił je w roku akademickim 1935/1936. Podjął w nich temat trudny, związany z rozpoznaniem głównych znamion Kantowskiej filozofii. Akcent położył na problematykę epistemologiczną, w której Kant, w swoim czasie, dokonał najwięcej. Ostatecznie pozwoliło mu to na poprowadzenie kolejnych zajęć na lwowskiej filozofii, tym razem z neokantyzmu.
(Od autorów opracowania)

Patronat medialny