Opis
Marcin z Bragi żył w VI wieku, pochodził z głębokiej prowincji Panonii, a działał również w nie mniej głębokiej prowincji, w odległej od jego ojczyzny − Galicji, ale przedtem przejechał ówczesny świat chrześcijański. Jako mnich przebywał prawdopodobnie w Ziemi Świętej, był w Egipcie, być może w Rzymie i Konstantynopolu, na pewno w Galii – świat ówczesny bowiem stanowił jedną wielką społeczność chrześcijańską, oddychającą dwoma płucami niepodzielonego jeszcze chrześcijaństwa Wschodu i Zachodu, które obficie czerpało z pogańskiej kultury antycznej. A jednak ten człowiek – jakoby predestynowany do tego, by pomnożyć tak często spotykanych w tym czasie rzesze ciemnych mnichów i biskupów – należał do luminarzy swojej epoki. Znał nieźle język grecki, rzecz rzadka w tamtych czasach na Zachodzie, przybył do Galicji wioząc ze sobą rękopisy greckie, a Kościół w tej prowincji starał się zreformować przy pomocy pism ascetycznych mnichów Pustyni Egipskiej i kanonów soborów oraz synodów wschodnich, ale także dzieł pogańskiego pisarza – Seneki. Używa poprawnego, czasami nawet eleganckiego języka łacińskiego, ale gdy trzeba, potrafi mówić językiem ludzi prostych. Jako ostatni pisarz późnego chrześcijaństwa zna, cytuje i przerabia pisma Seneki oraz, co więcej, uważa, że jego nauka moralna lepiej trafi do nowonawróconej arystokracji Swewów – która w ciągu stu pięćdziesięciu lat trzykrotnie zmieniała religię – niż pobożne dzieła Ojców Kościoła. (…)
(z Przedmowy ks. Marka Starowieyskiego)
