Opis
Spis treści
Przedmowa wydawcy. Medz Jeghern, czyli „ormiański holokaust” 3
Wprowadzenie 17
Uwagi wstępne 23
Rozdział I. Początek „kwestii ormiańskiej” za Abdulhamida II (1878–1908) 25
Wspólnoty niemuzułmańskie w Imperium Osmańskim 25
Zmierzch Imperium Osmańskiego i próby modernizacji 28
Kryzys z lat 1875–1878 i traktat berliński 32
Następstwa traktatu berlińskiego w polityce wewnętrznej Imperium Osmańskiego 36
Ormiańskie partie polityczne 41
Polityka ormiańska sułtana 44
Wymiar międzynarodowy pogromów z lat 1894–1896 51
„Kwestia ormiańska” i „sześć wilajetów” (1878–1908):
batalia o liczby i granice 56
Rozdział II. Młodoturcy i ich droga ku władzy (1908–1914) 60
Faza rewolucyjna (1889–1908) 60
„Rewolucja” z roku 1908 66
Opozycja wobec KJP i kontrrewolucja z roku 1909 69
Aspiracje totalitarne: „gospodarka narodowa” i „turkizacja” 72
Relacje między KJP a Ormianami w latach 1908–1909 74
Wojny bałkańskie (1912–1913) 81
„Brutalizacja” i nacjonalizm integralny 84
Kwestia „reform” ormiańskich w latach 1913–1914 86
Rozdział III. Przystąpienie do wojny a logika ludobójstwa (1914–1915) 93
Udział Imperium Osmańskiego w I wojnie światowej 93
Pierwsze operacje wojskowe (listopad 1914–styczeń 1915) 100
Dyskusje w łonie KJP o eksterminacji Ormian (styczeń–marzec 1915) 104
Pierwsze kroki przeciwko Ormianom (sierpień 1914–kwiecień 1915) 106
Obrona Wan (20 kwietnia 1915) 110
Aresztowanie osobistości ormiańskich w Stambule (24 kwietnia 1915) 112
Proces przywódców Hynczaku (28 kwietnia 1915) 113
Postawa ludności ormiańskiej: zdrada czy uległość? 115
Rozdział IV. Proces ludobójstwa: deportacja, eksterminacja, kolonizacja (1915–1918) 118
Pierwsza faza ludobójstwa (1915) 118
Studium przypadków: wilajet Bitlis, Konstantynopol, zachodnia Anatolia 122
Prowincja Bitlis 122
Konstantynopol, Smyrna i Kutahya 127
Turecka opozycja wobec programu eksterminacji 130
Prowincje zachodnie (Tracja, regiony Izmit i Bursa) 132
Druga faza ludobójstwa: eksterminacja na pustyni (1916) 135
Proces ludobójstwa a radykalizacja 137
Aspekt ekonomiczny procesu ludobójstwa 139
Polityka unionistów wobec innych narodów nietureckich 141
Grecy 142
Ludność asyryjska i chaldejska 145
Uchodźcy z Bałkanów, Kurdowie i Kaukazczycy w służbie „turkizacji” 146
Sytuacja wojskowa na froncie wschodnim w latach 1915–1917 148
Ofensywa osmańska we wschodniej Anatolii i na Kaukazie (1918) 150
Masakry Ormian na Kaukazie (1918) 152
Bilans: szacowanie liczby ofiar 155
Ocaleni z ludobójstwa 158
Rozdział V. Turcja po I wojnie światowej: kwestia odpowiedzialności 161
Skutki wojny i bilans polityki unionistycznej 161
Kwestia odpowiedzialności: proces unionistów (1919–1920) 165
Jaką wartość miały owe procesy? 174
Postawa społeczeństwa muzułmańskiego wobec ludobójstwa Ormian 179
Walka zbrojna unionistów przeciwko podziałowi Anatolii 183
Mustafa Kemal a unioniści 189
Bilans polityki unionistycznej (1914–1922) 192
Podsumowanie 194
Warunki możliwości ludobójstwa 194
Kluczowe dziedzictwo Abdulhamida II 195
Ideologia unionistyczna a kontekst wojny 196
Dziedzictwo procesu ludobójstwa 206
Bibliografia 209
Monografie dostępne w języku polskim 209
Dzieła cytowane bądź przywołane w książce 209
Indeks geograficzny 223
Indeks osób 228
