Opis
ZESZYT I
Podążając ściśle za układem traktatu Arystotelesa, Boecjusz porusza w sześciu księgach swego dzieła następujące tematy:
– ogólna teoria znaczenia (trójkąt semantyczny „rzeczy–pojęcia–słowa”)
– klasyfikacja znaków mówionych
– klasyfikacja części mowy oraz wyrażeń złożonych
– ontologiczne założenia semantyki nazw i czasowników
– pojęcie sprzeczności i przeciwieństwa między zdaniami
– odróżnienie zdań ogólnych, nieokreślonych i szczegółowych
– relacje logiczne między zdaniami prostymi
– zagadnienie statusu logicznego zdań o przyszłości (słynny problem „bitwy morskiej”)
– relacja między koniecznością, naturą i wolnym wyborem
– pojęcia i zdania modalne.
Komentarz Boecjusza był w średniowieczu jednym z ważniejszych dzieł z zakresu filozofii języka i logiki. Jednak jego obecne znaczenie nie ogranicza się tylko do wartości historycznej. W wielu spornych kwestiach dotyczących Arystotelesowskiej teorii języka uwagi Boecjusza mogą nadal być bardzo pomocne – również dzięki temu, że dają nam możliwość zapoznania się z opiniami i interpretacjami greckich komentatorów późnej starożytności.
ZESZYT II
Dla średniowiecznej filozofii języka Hermeneutyka Arystotelesa była tekstem podstawowym. Ten krótki traktat zawiera zarys teorii języka i znaczenia, stanowi też wprowadzenie do analizy relacji logicznych między zdaniami oraz do analizy pojęć modalnych. W przyswojeniu teorii Arystotelesa przez scholastyków kluczową rolę odegrał Boecjusz, który przekazał im zarówno łaciński przekład, jak i najważniejsze naukowe opracowanie tekstu. Z jego komentarza (zwanego „drugim” lub „większym”) korzystała większość logików aż do połowy XIII wieku, z Piotrem Abelardem na czele. W późniejszym okresie odwoływali się do niego tacy autorzy jak Tomasz z Akwinu czy Wilhelm Ockham.
Boecjusz nie tylko objaśnił tekst Arystotelesa, ale wzbogacił też swój komentarz o elementy zaczerpnięte z innych greckich autorów. Jego dzieło jest ważnym świadectwem późnoantycznej refleksji filozoficznej. Przekazuje nam debaty toczone m.in. na temat koncepcji trzech poziomów języka (pisanego, mówionego i myślnego), relacji między determinizmem i ludzką wolnością oraz słynnego problemu statusu logicznego zdań o przyszłości.
