Opis
Dzieje filozofii polskiej, słabo zbadane i upowszechnione, szczególnie w trudnym okresie stalinizmu, stanowią skarbnicę wiedzy historycznej. Autorzy ukazują w jaki sposób państwo totalitarne zdewaluowało filozofię w imię ideologii, a naukę spauperyzowało narzucając jej rolę polityki. Piszą we Wprowadzeniu:
„W niniejszej pracy podjęliśmy się przedstawić, na bazie materiałów źródłowych dostępnych w archiwach, te często pomijane realia czasów, w których „hartowała się stal”. W szczególności chcieliśmy ukazać jeszcze nieznane oblicze formacji marksistowskiej, która pojawiła się na polskich uniwersytetach wraz z „wyzwoleniem” Polski przez Armię Czerwoną. Zgodnie z marksistowskim prometeizmem i zasadą: „Teraz My!” – zwarli oni szeregi w „reformowaniu” polskiej nauki. Chodziło o to, aby w kilka lat po wojnie stworzyć „marksistowskie getto”, służące zdominowaniu i zmarginalizowaniu reakcyjnej oraz wrogo nastawionej do marksizmu przedwojennej kadry naukowej, której w pierwszych powojennych latach nie miano kim zastąpić. Walczono wówczas nie tylko ze starymi, przedwojennymi profesorami, lecz z zasadami, które próbowali oni wpajać pokoleniu młodych polskich studentów. Proces agitacyjno‑represyjny nie był próbą zmiany zastanego porządku rzeczy, lecz działaniem w zupełności przemyślanym, mającym uczynić z marksizmu jedyną podstawę uprawiania nauki w powojennej Polsce”.
Perspektywy badawcze wyznaczające materiał dla kolejnych tomów „Filozofii po ciemnej stronie mocy”:
Po latach zastraszenia społeczeństwo zaczęło się organizować. Filozofia polska w XX wieku była niezwykle czuła na wydarzenia historyczne i polityczne. Kiedy filozofów poddawano presji ideologicznej, ograniczano niezależność, często stawali w obronie prawdy i zasad. Poza ramami czasowymi niniejszej publikacji znajdują się wydarzenia roku 1968 wraz z ich konsekwencjami personalnymi, stratami w nauce i kulturze. Należałoby także opisać „nawrócenie” Leszka Kołakowskiego oraz jego rozliczenie z przeszłością w postaci “Głównych nurtów marksizmu” i innymi dziełami. Ważnym etapem było powstanie KOR-u w roku 1976 oraz Towarzystwa Kursów Naukowych, w których zaangażowało się wielu filozofów. Przełomowe znaczenie miało powstanie wydawnictw drugiego obiegu oraz ich wkład w zniwelowanie monopolu państwa i wszechwładzy cenzury. W podziemiu ukazały się dzieła filozoficzne: Kołakowskiego, Szestowa, Bierdiajewa, Poppera, Camusa, Maritaina i innych. Kolejnym wyzwaniem był okres Solidarności i stan wojenny oraz czas agonii komunizmu do 1989 roku. Pomimo iż zabrakło bezpośrednich uczniów Twardowskiego, w ciągu całego tego okresu odbywały się mniejsze lub większe krucjaty marksistów przeciwko polskiej filozofii.