Etymologie ks. 11-20

Termin wydania: listopad 2025

Ogromne dzieło „Etymologii” Izydora z Sewilli (ok. 560-636) w pierwszym polskim przekładzie zostało wydane w 2024 roku (księgi 1-10). Kontynuacją edycji są księgi 11-20.
Autor połączył w nim dziedzictwo antyku z dorobkiem intelektualnym chrześcijaństwa. Opisując świat, czyni narzędziem poznania etymologię, która wyjaśnia źródłosłowy, nazywa rzeczy i próbuje zawrzeć odpowiedź na pytanie o istotę wszechrzeczy. Encyklopedia, słownik i podręcznik łaciny i greki zarazem, będąca summą ówczesnej wiedzy teologicznej i świeckiej. Przez całe średniowiecze były tekstem po Biblii najczęściej przepisywanym i czytanym, a także naśladowanym, tłumaczonym i komentowanym; inspirowały uczonych i poetów, kształtowały umysły pisarzy oraz czytelników, po czasy nowożytne. W 1999 roku Papieska Rada do Spraw Środków Społecznego Przekazu ogłosiła Izydora patronem Internetu, uzasadniając decyzję tym, że opracowując “Etymologie” stał się on twórcą najstarszej w historii ludzkości bazy danych.

Dzieło Izydora z Sewilli nie jest tylko pomnikiem dawnej kultury, świadectwem minionych epok, głoszącym ich wyblakłą, przebrzmiałą świetność. Katalogiem przestarzałych wierzeń, przekonań i nieaktualnych wiadomości o świecie. Przeciwnie, jest arcydziełem i dokumentem z zamierzchłej przeszłości, świadczącym jak daleką drogę przebyła ludzkość w swoim poznawczym i intelektualnym rozwoju. Wczesnochrześcijańskie źródło wiedzy nie wyschło. Nie jest jego rolą dorównywanie współczesnym źródłom wiedzy czy informacji. Zgodnie z zasadą że historia jest nauczycielką życia, spełnia raczej rolę zwierciadła, dzięki któremu możemy spojrzeć w głąb dziejów, ujrzeć początek intelektualnej wędrówki ludów Europy przez wieki. Pozwala docenić i uszanować osiągnięty przez ludzkość poziom, na który pracowały pokolenia uczonych, wynalazców, pisarzy, ale także lekarzy, rolników, budowniczych czy podróżników. W myśl słynnego twierdzenia filozofa i teologa Bernarda z Chartres (1060-1125): „Jesteśmy karłami, którzy wspięli się na ramiona olbrzymów. W ten sposób widzimy więcej i dalej niż oni, ale nie dlatego, ażeby wzrok nasz był bystrzejszy lub wzrost słuszniejszy, ale dlatego, iż to oni dźwigają nas w górę i podnoszą o całą gigantyczną wysokość”.

„Etymologie” skierowane są do czytelników zainteresowanych: patrologią, teologią, filozofią, myślą Ojców Kościoła, mediewistyką, historią Kościoła, językoznawstwem, socjologią, historią kultury i nauki (także technicznej) oraz innymi naukami humanistycznymi. Posiada ogromne walory poznawcze, edukacyjne i dydaktyczne. Szczególnie polecana jest uczniom, a także studentom w/w dziedzin nauki, pracownikom naukowym, dziennikarzom, duchownym i szeroko pojętej inteligencji.