Działanie. Próba krytyki życia i nauki o praktyce

Maurice Blondel

84,00 zł

Maurice Blondel (1861–1949) jest jednym z najważniejszych myślicieli francuskich i europejskich końca XIX i pierwszej połowy XX wieku, a to za sprawą oryginalnej, opracowanej i przedstawionej w rozprawie Działanie. Próba krytyki życia i nauki o praktyce (1893), filozofii działania.
Według Blondela działanie jest zasadniczą potrzebą człowieka, tym, czym dla egzystencjalistów jest egzystencja: najbardziej fundamentalną postacią ludzkiej obecności w świecie. Działanie stało się podstawową kategorią antropologiczną, syntezą chcenia, bycia i poznania, więzią ludzkiej złożoności, funkcją, w której zbiega się świat myśli, moralności i nauki.
Filozof poszukuje racjonalnych przesłanek wiary poprzez analizę ludzkich działań. Dowodzi występowania w każdym z nich nieusuwalnej dysproporcji między realizacją doraźnych celów, a dążeniem do doskonałości i pełni, którego człowiek sam z siebie nie jest w stanie zaspokoić; owo dążenie wskazuje, iż przyczyna sprawcza i celowa ludzkiej aktywności ma charakter transcendentny – jest nią Bóg uobecniający się w człowieku, kierujący go ku sobie i oferujący mu spełnienie absolutne, czyli zbawienie.

***

Oryginalność Blondela polegała na tym, że chciał tworzyć filozofię, która na drodze racjonalnej wyszłaby naprzeciw chrześcijaństwu. Porzuciwszy myśl o kapłaństwie, tak pojmował swoje powołanie, któremu był wierny przez całe życie jako świecki filozof, mąż i ojciec rodziny. Zamierzał wykazać, że wymagania Ewangelii w rzeczywistości odpowiadają na „wołanie z wnętrza” człowieka w taki sposób, że heteronomia pojawi się jako warunek prawdziwej autonomii. Uczynił to już w swej rozprawie doktorskiej pt. L’action. Essai d’une critique de la vie et d’une science de la pratique (Działanie. Próba krytyki życia i nauki o praktyce), opublikowanej w 1893 roku. Miał wtedy zaledwie trzydzieści dwa lata.
Action znaczy „działanie”. Dlaczego w centrum refleksji teologicznej stawiać ludzkie działanie? W zgodzie ze wspomnianym już nowym nurtem filozofii – pragmatyzmem – działanie dla Blondela stało się podstawową kategorią antropologiczną, syntezą chcenia, bycia i poznania, więzią ludzkiej złożoności, funkcją, w której zbiega się świat myśli, moralności i nauki. Jeżeli więc Blondel pyta, jaki jest sens działania, to pyta, podobnie jak Pascal, o sens życia […].
(fragment wstępu ks. prof. dr. hab. Tadeusza Dzidka)

Informacje dodatkowe

Tłumaczenie	Piotr Rak
Ilość stron	518
Data wydania książki	2025
ISBN książki	978-83-66315-40-2

Opis

Spis treści

O Blondelu i jego dziele – ks. Tadeusz Dzidek 7

Działanie
Wprowadzenie 19

Część I. Czy istnieje zagadnienie działania?
Rozdział I. Dlaczego twierdzimy, że zagadnienie moralne nie istnieje? 35
Rozdział II. Dlaczego nie udaje się usunąć zagadnienia moralnego? 46

Część II. Czy rozwiązanie zagadnienia działania jest negatywne?
Rozdział I. Dlaczego usiłujemy uczynić nicość wnioskiem z doświadczenia, kresem nauki i celem ambicji ludzkiej? 57
Rozdział II. O tym, że nie ma negatywnego rozwiązania zagadnienia działania; i o tym, co skrywa świadomość albo wola nicości 65
Naturalne ukierunkowanie woli
Czy zagadnienie działania zawiera rozwiązanie pozytywne? 74

Część III. Zjawisko działania
Dlaczego staramy się zdefiniować za pomocą samej tylko nauki i zawęzić działanie do porządku naturalnego? 77

Etap I. Od intuicji zmysłowej do nauki subiektywnej
Warunki naukowe i nieuświadomione źródła działania 79
Rozdział I. Niespoistość doznania a aktywność naukowa 79
Rozdział II. Niespójność nauk pozytywnych i pośrednictwo działania 85
Rozdział III. Elementy świadomości i subiektywna nauka o działaniu 120

Etap II. Od progu świadomości do czynności dobrowolnej
Świadome elementy działania 136
Rozdział I. Koncepcja działania 138
Rozdział II. Racja działania 149
Rozdział III. Określenie wolności i wytwarzanie działania 162

Etap III. Od wysiłku intencjonalnego do pierwszego rozrostu
zewnętrznego działania
Wzrost organiczny działania chcianego 177
Rozdział I. Ciało działania a fizjologia subiektywna 183
Rozdział II. Działanie ciała a psychologia organizmu 197
Rozdział III. Synergia wewnętrzna i ukonstytuowanie życia jednostkowego poprzez działanie 213

Etap IV. Od działania jednostkowego do działania społecznego
Rodzenie, zapłodnienie i reprodukcja działań ludzkich 233
Rozdział I. Rozrost bezpośredni i wyraz zmysłowy działania 235
Rozdział II. Przymuszenie 246
Rozdział III. Wpływ i współdziałanie 259

Etap V. Od działania społecznego do działania zabobonnego
Płodne zjednoczenie rozmaitych przejawów woli [volontés] i rozszerzenie uniwersalne działania 277
Rozdział I. Jedność dobrowolna i płodne działanie życia wspólnego
Rodzina, ojczyzna, ludzkość 285
Rozdział II. Powszechne rozszerzenie działania
Piętrowe formy moralności naturalnej 310
Rozdział III. Działanie zabobonne
W jaki sposób człowiek stara się dokończyć swe działanie i sam sobie wystarczyć 335

Część IV. Byt konieczny działania
Dlaczego zagadnienia ludzkiego przeznaczenia są stawiane nieuchronnie i dobrowolnie 352

I. Konflikt
Pierwszy moment. Wola zaprzeczona i pokonana
Widoczne poronienie działania chcianego 354
Drugi moment. Wola afirmowana i podtrzymana
Niezniszczalność działania dobrowolnego 362
Trzeci moment. To, co jedynie konieczne
Nieunikniona transcendencja działania ludzkiego 368

II. Alternatywa
Pierwsza opcja. Śmierć działania 387
Druga opcja. Życie działania
Namiastki i przesadność działania doskonałego 402

Część V. Zakończenie działania
Kres ludzkiego przeznaczenia 417
Rozdział I. Pojęcie dogmatów i prawideł objawionych
a krytyka filozoficzna 422
Rozdział II. Wartość praktyki literalnej i warunki działania religijnego 433
Rozdział III. Więź poznania i działania w bycie 451
Konkluzja 492

Indeks osobowy 517

Pobierz Spis treści

Please wait while flipbook is loading. For more related info, FAQs and issues please refer to DearFlip WordPress Flipbook Plugin Help documentation.

Działanie. Próba krytyki życia i nauki o praktyce

Informacje dodatkowe

Opis

Spis treści

Podobne produkty

Boska Komedia