Od Homera do Symplicjusza

Termin wydania: październik 2025

Praca Wojciecha Stawiszyńskiego „Od Homera do Symplicjusza. Dwanaście wieków literatury helleńskiej w polskich tłumaczeniach 1801-2024”, to ułożona alfabetycznie bibliografia polskich przekładów greckich niechrześcijańskich (pogańskich) autorów i autorek od Homera (ok. VIII w. p.n.e.) do neoplatonika Symplicjusza z Cylicji (V/VI w. n.e.). Dzieło stanowi wykaz niemal wszystkich – ponieważ obejmuje tylko tłumaczenia na język polski – greckich antycznych dzieł nauki i literatury napisanych na przestrzeni czternastu stuleci. Bibliografia jest dziełem tytanicznej kilkuletniej pracy Autora, wymagającej benedyktyńskiej wręcz cierpliwości, skrupulatności i skupienia oraz ogromnego trudu, aby przekłady wyszukać, często w niewielkich czasopismach i publikacjach, ale także usystematyzować i skatalogować logicznie i czytelnie. W skali światowej tego typu opracowania stanowią miernik poziomu kultury i nauki, publikowane są tylko w krajach najwyżej rozwiniętych.

Założeniem głównym bibliografii jest aby każdy tekst był jednoznacznie zidentyfikowany i opisany, tzn. użytkownik na podstawie informacji w bibliografii, będzie mógł dowiedzieć się szczegółów o autorze, dziele i wydaniu, i także do tekstu oryginalnego dotrzeć. Metodologicznie każda jednostka bibliograficzna, to cztery jedności: jeden autor starożytny, jedno dzieło, jeden tłumacz, jedno wydanie; taka jednostka posiada swój numer, ułatwi to ewentualne cytowanie, a także uprości liczne (ale niezbędne) odsyłacze. Praca nie uwzględnia fragmentów, o ile tłumaczem jest autor całości, natomiast podaje fragmenty innych tłumaczy.

Praca nie ma ambicji opisania wszystkich kolejnych wydań całych tekstów (nieraz bardzo licznych, np. Herodot – posiada 12 wydań – ale zawsze w tłumaczeniu Hammera), natomiast zależy autorowi na uwzględnieniu możliwie wielu tłumaczy, i odnotowaniu wydań najnowszych albo fundamentalnych oraz fragmentów dzieł nie wydanych w całości.

Praktycznym celem pracy jest zatem – w jednym “kawałku” umożliwić zorientowanie się zainteresowanemu studentowi, badaczowi czy miłośnikowi antyku w podstawowych dokonaniach polskich „starożytników”, ale z zachowaniem precyzji opisu, a zarazem weryfikacji.

Opracowanie dla swej użyteczności i praktycznego wykorzystania zaopatrzone zostanie w wykaz skrótów, indeksy tłumaczy i redaktorów (wydawców), indeks wg numerów Canon of Greek Authors and Works oraz indeksy autorów i dzieł.