Historia Wydawnictwa ANTYK 1985-1989
Wydawnictwo założone w lipcu 1985 w Komorowie pod Warszawą, przez Marcina Dybowskiego i Marka Derewieckiego – na bazie rozpoczętej przez nich działalności wydawniczej przy Oddziale Lubelskim Liberalno-Demokratycznej Partii „Niepodległość”. Nazwa „Antyk” nawiązywała do funkcjonującej w ramach Armii Krajowej struktury przeciwdziałającej wpływom propagandy komunistycznej.
W latach 1982-1984, Dybowski i Derewiecki mieli już za sobą pierwsze doświadczenia drukarsko-wydawnicze (m.in. wydany w 1982 w Lublinie jedyny numer pisma „Emisariusz” – sygnowanego jako pismo NZS).
Wydawnictwo rozpoczęło swą działalność od wydrukowania siedmiu numerów pisma „ABC”, redagowanego w środowisku LDPN w Warszawie (nr 2/1985, nr 3/1985, nr 4/1986, nr 5/1987, 6/1988, 7/1988, 8/1989). Pismu towarzyszyć miała „Biblioteka ABC”, w ramach której w 1986 wydano tylko jedną pozycję: Zbigniew Markowski [Andrzej Krawczyk], Od realizmu do zwątpienia. Pięć szkiców z najnowszej historii Czechosłowacji.
W 1985 pod wspólnym szyldem z LDPN wydano pozycję: Łukasz Jodko [Jerzy Łojek], Orientacja rosyjska w polskiej walce niepodległościowej, będącą przedrukiem z podziemnego wydania w 1980 (Warszawa, Biblioteka Literacka i Historyczna).
W 1987 nastąpił ostateczny zanik związków wydawnictwa z LDPN m.in. w efekcie zaniku działalności partii w Lublinie.
W latach 1985-1986 zainicjowano i wydano sześć numerów pisma „Gazeta Polityczna” jako oficjalnego organu oddziału LDPN w Lublinie (nr 1 – X 1985, nr 2/3 – XI-XII 1985, nr 4 jako wydanie specjalne – XII 1985 i nr 5/6 – I-II 1986). Dokonano także przedruku sześciu numerów pisma „Niepodległość” (I/II – 1985, III – 1985, V/VI/VII – 1985, XI – 1985, XII – 1985, II – 1986).
Rozwinięciem ambicji wydawania własnego pisma było pismo „Antyk”, którego w latach 1986-1989 ukazało się pięć zeszytów, w cyklu nieregularnym (nr 1/2 – 1986, nr 3/4, 5, 6 – 1988, nr 7 – 1989). Pismo podejmowało głównie tematykę dotyczącą historii i założeń programowych prawicy w Polsce.
Nowością w warunkach drugiego obiegu było zamieszczanie reklam. Tytuł wspierany był przez Fundację Jagiellońską w Wlk. Brytanii, założoną przez angielskiego konserwatystę Rogera Scrutona.
Z pismem „Antyk” związana była „Biblioteka Konserwatysty” (sygnowana wizerunkiem Księcia Adama J. Czartoryskiego), w ramach której w latach 1987 – 1989 wydano pięć pozycji: David Graham, Peter Clarke, Śmierć socjalizmu (brak roku), Alain Besancon Nacjonalizm i bolszewizm w ZSRR, Hugh Seton-Watson Rosyjski nacjonalizm w ujęciu historycznym (1988), J. M. Bocheński, Marksizm-leninizm nauka czy wiara? (1988) Fryderyk August von Hayek Wielka utopia i Wolność ekonomiczna i rząd reprezentatywny (1989), Józef Maria Bocheński Katastrofa pacyfizmu (1989).
Ponadto, w latach 1987-1989, w ramach serii „Biblioteka Antyku” wydano jeszcze siedem pozycji: Jadwiga Malkiewiczowa, Wspomnienia więzienne (1987), Wiesław Jan Wysocki, Cień Zawiszy. Ostatnie lata marszałka Edwarda Śmigłego – Rydza [1987-1988], Władimir Bukowski, I powraca wiatr… [1988-1989], Abdurachman Awtorchanow, Od Andropowa do Gorbaczowa (1989), Andrzej Słowakiewicz, Koncepcje programowe Polskiego Stronnictwa Ludowego w latach 1945-1947 (1989) i Smuta najnowszych czasów czyli Zadziwiające przypadki Wani Czmotanowa (1989).
W 1986 lub 1987 wydawnictwo wydrukowało jeden numer pisma „Spotkania” (w związku z przejściowymi kłopotami poligraficznymi tej redakcji). W 1988 dokonano również przedruku pisma polsko-ukraińskiego „Suczasnist” oraz „Ukraińskij wisnik” (1988), w całości w języku ukraińskim, nie sygnowany nazwą wydawnictwa.
W ramach wydawnictwa drukowano również ulotki, głównie na rocznice 3 Maja i 11 Listopada, sygnowane najczęściej przez LDPN Oddział Lublin.
Miejscem druku wydawnictwa do 1986 był głównie Lublin, a od 1988 Kęty k. Bielska-Białej (Marek Derewiecki) i Komorów k. Warszawy (Marcin Dybowski), stąd w „winiecie” wydawniczej podawano: „Lublin-Śląsk-Warszawa”. Głównymi drukarzami wydawnictwa byli: Marcin Dybowski, Marek Derewecki, Jarosław Markowski i Jacek Królikiewicz. Ponadto sporadycznie: Paweł Skokowski (do 1986), Dorota i Jacek Łapko.
Osobą zaopatrującą wydawnictwo w materiały poligraficzne i środki finansowe z Zachodu był Marek Matraszek (student KUL, posiadający obywatelstwo brytyjskie). W 1988 Matraszek pomógł w zakupie i sprowadzeniu z Zachodu maszyny offsetowej, ulokowanej w Kętach.
Osobami współpracującymi z wydawnictwem w zakresie kolportażu, pomocy w zakupie środków poligraficznych oraz łączności kurierskiej byli m.in.: Zofia Zańko, Andrzej i Piotr Derewieccy, Marek Matlak, Anna i Andrzej Kołakowscy, Jacek Królikiewicz, Jarosław Markowski.
Do 1988 w technice druku przeważał sitodruk, od 1988, offset.
Po 1990 Dybowski i Derewiecki kontynuowali działalność wydawniczą w ramach osobnych wydawnictw.
Pozycje książkowe Wydawnictwa Antyk:
- Awtorchanow Abdurachman, Od Andropowa do Gorbaczowa, 1989, A5, offset, ss.154, c.1200 zł.
- Besancon Alain, Nacjonalizm i bolszewizm w ZSRR, Hugh Seton-Watson, Rosyjski nacjonalizm w ujęciu historycznym, seria: Biblioteka Konserwatysty, rok wydania 1988, A5, offset, ss.20, c.180 zł.
- Bocheński Józef Maria, Katastrofa pacyfizmu, seria: Biblioteka Konserwatysty, 1989, A5, sitodruk, ss.43, c.400 zł.
- Bukowski Władimir, I powraca wiatr…, [1988-1989], A6, offset, ss.316, c.2000 zł.
- Hayek Fryderyk August von, Wielka utopia i Wolność ekonomiczna i rząd reprezentatywny, seria: Biblioteka Konserwatysty, rok wydania: 1989, A5, sitodruk, ss.24, c.230 zł.
- Graham David, Clarke Peter, Śmierć socjalizmu, (brak roku), A5, sitodruk, ss.24.
- Łukasz Jodko [Jerzy Łojek], Orientacja rosyjska w polskiej walce niepodległościowej, 1985, A6, sitodruk, ss.65, c.150 zł.
- Malkiewiczowa Jadwiga, Wspomnienia więzienne, 1987, A5, sitodruk, ss.68.
- Markowski Zbigniew [Krawczyk Andrzej], Od realizmu do zwątpienia. Pięć szkiców z najnowszej historii Czechosłowacji, seria: Biblioteka ABC, [1986], A5, sitodruk, ss.74, c.250 zł.
- Słowakiewicz Andrzej [Derewiecki Marek], Koncepcje programowe Polskiego Stronnictwa Ludowego w latach 1945-1947, 1989, A5, offset, ss.83, c.2200 zł.
- Smuta najnowszych czasów czyli Zadziwiające przypadki Wani Czmotanowa, seria: Biblioteka Antyku, 1989, A5, offset, ss.28.
- Wysocki Wiesław Jan, Cień Zawiszy. Ostatnie lata marszałka Edwarda Śmigłego – Rydza [1987-1988], A5, ss.66.
- Bocheński Józef Maria, Marksizm-leninizm nauka czy wiara?, seria: Biblioteka Konserwatysty, rok wydania: 1988, A6, sitodruk, ss.96
Marcin Dąbrowski
IPN Lublin